Samenwonenden gaan uit elkaar: regels en oplossingen in België
Wanneer samenwonenden in België uit elkaar gaan, gelden er andere regels dan bij gehuwden die scheiden. Er bestaan belangrijke verschillen tussen feitelijk samenwonen en wettelijk samenwonen. Op deze pagina lees je welke stappen nodig zijn en welke mogelijkheden er zijn om afspraken te maken over kinderen, goederen en woning.
Feitelijk versus wettelijk samenwonen
Feitelijk samenwonen: twee of meer personen zijn ingeschreven op hetzelfde adres, zonder verklaring van wettelijk samenwonen bij de burgerlijke stand. Hier geldt geen specifiek juridisch statuut; de regels van het gemeen recht zijn van toepassing.
Wettelijk samenwonen: twee partners leggen een verklaring af bij de ambtenaar van de burgerlijke stand. Hierdoor ontstaat een wettelijk statuut met bepaalde rechten en plichten, zoals bescherming van de gezinswoning, aansprakelijkheid voor gezinslasten en erfrechten.
Welke formaliteiten bij het beëindigen van samenwonen?
Feitelijk samenwonenden: er zijn geen formele stappen nodig om uit elkaar te gaan. Het volstaat dat één partner zich elders inschrijft in het bevolkingsregister. Uiteraard blijven wel gemeenschappelijke verplichtingen bestaan, bijvoorbeeld rond een huurcontract of gezamenlijke lening.
Wettelijk samenwonenden: de beëindiging gebeurt via een verklaring bij de burgerlijke stand:
- Gezamenlijk: beide partners dienen samen een verklaring in.
- Eenzijdig: één partner kan het wettelijk samenwonen beëindigen. De ambtenaar van de burgerlijke stand laat dit binnen 8 dagen betekenen aan de andere partner via een gerechtsdeurwaarder. De kosten zijn ten laste van degene die de beëindiging eenzijdig aanvraagt.
Hoe regel je afspraken over kinderen en goederen?
Een relatiebreuk brengt vaak veel emoties met zich mee. Tegelijk moeten er belangrijke beslissingen genomen worden, zoals:
- Wie blijft in de woning of wat gebeurt er bij verkoop?
- Hoe worden meubels, spaargelden en schulden verdeeld?
- Hoe wordt de zorgregeling voor de kinderen georganiseerd?
- Wordt er een onderhoudsbijdrage betaald voor de kinderen?
Soms lukt het koppels om dit onderling te regelen, maar vaak is dat niet eenvoudig. Redenen kunnen zijn:
- gebrek aan onderhandelingsvaardigheden,
- te veel emoties,
- wantrouwen tussen de partners,
- ongelijke machtsverhoudingen,
- te weinig informatie,
- grote meningsverschillen.
In die gevallen kan bemiddeling of juridische ondersteuning noodzakelijk zijn. Er zijn 4 wegen die je hiervoor kan bewandelen.
Vier mogelijke wegen bij een relatiebreuk
Weg 1: zelf onderhandelen en beslissen
De partners maken rechtstreeks afspraken. Vaak helpt een erkend bemiddelaar in familiezaken hierbij om het overleg gelijkwaardig en juridisch correct te laten verlopen.
Weg 2: onderhandelen met advocaten of een notaris
Elke partner schakelt een advocaat in die onderhandelt in naam van zijn cliënt. Uiteindelijk beslissen de ex-partners zelf of ze akkoord gaan.
Er bestaat ook de mogelijkheid om samen een neutrale advocaat of notaris in te schakelen die als onpartijdig adviseur optreedt.
Weg 3: zelf procederen
Eén van de partners start een gerechtelijke procedure en beide partijen verdedigen zichzelf zonder advocaat. De rechter beslist. In de praktijk is dit zeldzaam wegens de complexiteit.
Weg 4: procederen met advocaten
Beide partners nemen een advocaat en leggen hun geschil voor aan de rechtbank. De rechter doet uitspraak en legt de afspraken vast.
Welke weg kiezen?
Elke weg heeft voor- en nadelen.
- Bij onderling overleg of bemiddeling behouden de partners zelf de regie, verloopt het proces sneller en worden afspraken vaker nageleefd.
- Bij een gerechtelijke procedure beslist de rechter, wat vaak langer duurt en meer kosten met zich meebrengt.
Wie twijfelt, kan beroep doen op een erkend bemiddelaar in familiezaken om de verschillende opties te verkennen.
Bemiddeling in Ieper bij Sonja Delbeecke
Sta je op het punt om als samenwonenden uit elkaar te gaan en wil je duidelijke afspraken maken over je kinderen, woning of financiële regelingen? Of vraag je je af welke van de 4 wegen voor jullie de gepaste weg is? Bij Dialoog in Ieper kan je terecht bij Sonja Delbeecke. Als erkend bemiddelaar in familiezaken biedt zij al ruim 20 jaar een veilige omgeving aan waar jullie samen tot oplossingen kunnen komen. Plan via deze link een eerste afspraak.